Kapłan: W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Wierni: Amen. K: By w sposób pełny i świadomy, poprzez szczególne oddanie się Niepokalanej, szerzyć królestwo Chrystusowe, wspomnijmy na wiarę, którą otrzymaliśmy na chrzcie świętym, a którą nasi rodzice i chrzestni wyznali razem z Kościołem w dniu naszego chrztu. A zatem pytam

14 kwietnia przypada Święto Chrztu Polski, ustanowione przez Sejm RP. Święto to ma na celu upamiętnienie chrztu Polski, dokonanego w 966 r. Opowieść dla dzieci o pradawnych dziejach Polski: Kiedyś wszędzie wokół był las. Mieszkały w nim wilki, dziki i potężne tury. Odważni ludzie całymi rodzinami osiedlali się w lesie, wycinali drzewa, by powstało pole, siali zboże, hodowali zwierzęta. Razem było łatwiej i bezpieczniej, dlatego rodziny przyłączały się do innych rodzin. Ludzie mieszkający w sąsiedztwie mówili tym samym językiem i stanowili jedno plemię. Z połączonych małych plemion powstały większe, a z nich – całe narody, np. my – Polacy. Wszystko zaczęło się od rodziny. Dawno temu żyli sobie trzej bracia – Lech, Czech i Rus. Gdy dorośli, wyruszyli w świat. Jechali przez lasy, góry i rzeki, aż dotarli do rozstaju dróg. Tu się pożegnali i każdy poszedł w inną stronę. Lech wędrował długo, aż zobaczył wielkie drzewo, a na nim gniazdo pięknego ptaka o potężnym dziobie. Spodobało mu się to miejsce i zbudował tam dom, a potem gród (ogrodzone osiedle). Nazwał go Gnieznem (na pamiątkę tamtego gniazda) i postanowił, że jego szczęśliwym znakiem, czyli godłem, będzie ptak, który w gnieździe mieszkał. Miasto Gniezno istnieje do dziś, a tego ptaka – orła – można zobaczyć np. na naszych monetach. Bo Lech to praprapradziadek nas Polaków. A co się stało z jego braćmi – Czechem i Rusem? Każdy z nich założył swój gród i stał się ojcem nowego narodu. To oczywiście tylko legenda, ale Polacy, Czesi i Rosjanie rzeczywiście mają ze sobą coś wspólnego – na przykład mówią podobnymi językami. Niełatwo się żyło w tamtych czasach, nie tylko z powodu strachów. O cegłach nikt jeszcze nie słyszał, a większość ludzi mieszkała w ziemiankach – dużych norach wykopanych w ziemi, z malutkimi drzwiami i oknami. Wszystko po to, żeby było cieplej, bo w takim domku nie było kaloryferów. Rozpalało się tylko ognisko, przy którym można się było ogrzać i ugotować coś do jedzenia. Podłoga pod ogniskiem (a najczęściej w całym domu też) była z ubitej gliny, więc na szczęście nie mogła się zapalić. Panowie nosili w tamtych czasach koszule, spodnie i coś w rodzaju bluz, a w zimie kożuchy. Panie – koszule i suknie wierzchnie z długimi rękawami, no i oczywiście różne ozdoby – szklane i bursztynowe korale, pierścionki i metalowe kolczyki. Najważniejszy w całym kraju był książę. Wszyscy musieli go słuchać. Miał swoją drużynę (tak nazywało się jego wojsko), która go broniła. Ale nie tylko, bo pilnowała porządku w całym kraju. Chrzest inny niż dzisiaj …Zaczęło się od tego, że pewien książę przyjął chrzest. Książę był dorosły i rodzice nie nieśli go na rękach, tylko sam przyszedł. W dodatku nie do kościoła, bo kościołów nie było. Księży też u nas nie było, więc na chrzest przyjechał ksiądz z Czech. A książę musiał się cały zanurzyć w wodzie. I to była ważna chwila nie tylko w jego życiu. Bo razem z nim chrzest przyjęli jego wojowie, słudzy i – stopniowo – wszyscy mieszkańcy kraju. I od tej chwili liczy się historię Polski. Dlatego warto zapamiętać imię tego księcia: Mieszko. Zachęcam również do przeczytania i obejrzenia animowanej czytanki dla dzieci – „Polscy królowie i książęta – Mieszko I”: Dyrektor Gminnego Przedszkola nr 2 "Bajka" informuje, że z dniem r. został powołany Inspektor Ochrony Danych - Małgorzata Kollas, kontakt do inspektora e-mail : inspektor@

ryczne okoliczności chrztu Polski. W czasie zaborów i w okre-sie międzywojennym historycy polscy, szukając genezy chrztu Polski, dostrzegali ją w konieczności zapobieżenia zagrożeniu niemieckiemu (saskiemu) oraz w potrzebie nawiązania kontak-tów z ówczesnym „cywilizowanym” światem. Po II wojnie świa- Tytuł książki: Chrzest Polski początkiem nowego życia narodu. Scenariusze katechez o chrzcie świętym dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych. Tom 2 Cena wydawcy: złpozycja niedostępna × 1 / 1 Opis książki:Książka zawiera scenariusze katechez poświęcone tematyce chrztu świętego dla uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych. Trwają przygotowania do obchodów 1050 Rocznicy Chrztu. Jest to dobry czas, by pogłębić naszą refleksję nad znaczeniem sakramentu chrztu świętego. Drugi tom materiałów katechetycznych pozwoli przybliżyć uczniom symbolikę wody chrzcielnej i białej szaty oraz realia historyczne związane z przyjęciem chrztu przez księcia Mieszka I. Zachęcamy katechetów, by z gorliwością rozbudzali pobożność chrzcielną w sercach dzieci i młodzieży. Książka zawiera płytę z filmami oraz dodatkowymi materiałami do wykorzystania w czasie "Chrzest Polski początkiem nowego życia narodu. Scenariusze katechez o chrzcie świętym dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych. Tom 2" - oprawa twarda - Wydawnictwo Świętego Wojciecha. Książka posiada 64 stron i została wydana w 2015 r. Bądź pierwszy - Oceń, napisz recenzję/opinię [+]
Chrzest Polski przełomowym momentem w dziejach narodu. TEMAT nr 32: przypomnisz sobie znaczenie chrztu świętego dla każdego wierzącego, zrozumiesz znaczenie chrztu Polski dla narodu polskiego i Europy. dowiesz się jakie konsekwencje wynikały z przyjęcia przez Mieszka I chrztu świętego, Podczas dzisiejszej lekcji:
Scenariusz Uroczystości Pierwszej Komunii Świętej w parafii Wniebowstąpienia Pańskiego w Starym Dzierzgoniu dnia katechetka Aneta Błaszczyk z Publicznej Szkoły Podstawowej w Starym scenariusza uroczystości:Aneta Błaszczyk – katechetka z Publicznej Szkoły Podstawowej w Starym DzierzgoniuScenariusz wykorzystany praktycznie w PARAFII WNIEBOWSTĄPIENIA PAŃSKIEGO w Starym Dzierzgoniu 28 maja 2006r. o godz. PROJEKT PROGRAMU OGÓLNEGO UROCZYSTOŚCI I KOMUNII ŚWIETEJ 1. Obrzędy wstępnea) na placu kościelnym:• powitanie rodziców i dzieci• prośba dzieci o błogosławieństwo rodziców• pokropienie wodą święconą• procesjonalne wejście do Kościoła b) po wejściu do Kościoła• pieśń na wejście: ,,Pod Twą obronꔕ obrzędy wstępne – pozdrowienie kapłana• prośba rodziców o udzielenie dzieciom Sakramentu Eucharystii• śpiew - ,,Chwała na wysokości Bogu” a) czytanie I – rodzice, czytanie II – dzieci, psalm responsoryjny – dziecib) Ewangelia i homiliac) odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych• uroczyste odpalenie świec od paschału• dialog księdza z dziećmi d) modlitwa wiernych• rozpoczęcie i zakończenie modlitwy przez celebransa• wezwania w wykonaniu dzieci 3. Liturgia Eucharystyczna a) przygotowanie darów:• komentarz do każdego daru – dzieci• procesja z darami – dzieci• pieśń: ,,Wszystko Tobie oddać pragnę” b) modlitwa eucharystyczna c) obrzędy Komunii Świętej:• dzieci podchodzą parami• pieśń: ,,Panie dobry jak chleb”, • dziękczynienie po Komunii Świętej –dzieci• pieśń na uwielbienie: ,,Uwielbiajmy Chrystusa”• modlitwa celebransa po Komunii Świętej• błogosławieństwo chleba a) podziękowanie i wręczenie kwiatów – dzieci i rodziceb) błogosławieństwo na rozesłaniec) pieśń: ,,Panie Jezu zabierzemy Cię do domu”d) ksiądz wręcza dzieciom chleb i obrazkie) pieśń: ,,Była cicha i piękna jak wiosna” Prośba dzieci o błogosławieństwo rodziców Najdrożsi Rodzice! Mamusiu! Tatusiu! W tej uroczystej chwili, wobec Jezusa i Maryi, wobec całej tu wspólnoty zebranej chcę Wam serdecznie podziękować:- za wszelkie dobro z Waszej ręki wzięte,- za bezmiar miłości , dobroci i poświęcenia,- za to, że potrafię kochać,- za to, że jestem dziś radosna i chwile niewdzięczności ze skruchą pochylam przed Wami swoje czoło i serdecznie przepraszam. Daję obietnicę poprawy i bardzo proszę o błogosławieństwo Wasze, o znak krzyża nade rodziców o udzielenie dzieciom Sakramentu EucharystiiMatka: Przed laty jak przystało na chrześcijańskich rodziców, przynieśliśmy nasze dzieci do Kościoła, prosząc dla nich o Chrzest i łaskę wiary. Zobowiązaliśmy się wtedy chronić ten dar, dlatego uczyliśmy nasze dzieci znaku krzyża, jak potrafiliśmy, mówiliśmy im o Bogu. Potem posłaliśmy je na katechezę, aby lepiej poznały Chrystusa, żyły Jego prawdą, uczyły się służyć Bogu. Ty, drogi Księże, dobrze rozumiejąc naszą troskę zawsze nas wspierasz. Dlatego dzisiaj stojąc wraz z dziećmi wokół ołtarza, wobec zgromadzonej tu wspólnoty, prosimy o udzielenie naszym dzieciom Pierwszej Komunii Świętej. Prosimy również o modlitwę w czasie tej Najświętszej Ofiary, aby nasze dzieci wytrwały w wierze i miłości do Boga i Rodzice. Moim szczęściem jest dzielić się Bogiem z innymi. Uczynię to więc z wielką radością. Czy możecie mnie zapewnić, że wasze dzieci znają Chrystusa, wierzą Mui kochają Go? Ojciec:Tak, nasze dzieci modlą się z nami i uczęszczają na Mszę Świętą, biorą również udział w katechizacji, są po spowiedzi świętej. W ten sposób przygotowały się do pełnego uczestnictwa w najświętszej Ofierze. My przykładem swojego życia chcemy pomóc im wytrwać w Prośmy Ojca Niebieskiego, aby uświęcał Papieża Benedykta XVI w Jego pasterzowaniu i dodawał sił do dalszej służby Ciebie prosimy 2. Módlmy się za Księdza proboszcza, aby nie ustawał w swojej drodze do świętości i umacniany przez Ducha Świętego służył nam w duchu miłości i pokojuCiebie prosimy 3. Módlmy się za naszych rodziców i chrzestnych, aby stawali się z dnia na dzień coraz lepszymi chrześcijanami, od których czerpać będziemy przykład do dalszego życiaCiebie prosimy 4. Módlmy się za naszych nauczycieli, aby ich troskę o naszą mądrość Bóg nagrodził zdrowiem, radością i szczęściem ich rodzinyCiebie prosimy 5. Módlmy się za nas tu zebranych, abyśmy modlitwą i dobrym życiem umieli wynagrodzić wszystkie trudy tym, którzy nas kochają i troszczą się o nasCiebie prosimy 6. Módlmy się za chorych i cierpiących, aby Jezus eucharystyczny był dla nichlekarstwem dla duszy i ciałaCiebie prosimy Oto Chleb – codzienny pokarm każdego z nas. Dopomóż Panie, aby nikt na świecie nie cierpiał głodu. Oto Wino – owoc pracy rąk ludzkich, znak przyjaźni i radości. Przyjmij Panie naszą pracę i nasze wysiłki podejmowane w Twoim imieniu. Oto Woda – napój dający Zycie każdemu z nas, symbol życia Bożego otrzymanego na Chrzcie świętym. Panie spraw, by to życie wzrastało w nas i wydało owoc dobrych uczynków. Oto Kwiaty – symbol miłości i czystości. Boże przyjmij te kwiaty dla ozdoby ołtarza. Pomóż nam zachować serca piękne i po Komunii Świętej Jezusowi: Maleńki Gościu mój biały,Przyszedłeś do serca megoBy mi się oddać dziś cały,Tulę Cię mocno do niego. O Gościu tak ukochany,I co dzień bardzo czekany,Świat Cię ogarnąć nie może,Ty do mnie przychodzisz Boże. Stajesz się Jezu tak mały,Maleńki Gościu mój biały. I wciąż chcę mówić na nowoTo serca mego wyznanie,To jedno płomienne słowo:Kocham Cię, Jezu, mój Panie. By usta moje szeptały,Maleńki Gościu mój biały. Otwieram Ci całą duszęI ufam, żem nie zuchwały,Gdy wciąż powtarzać Ci muszęMaleńki Gościu mój niż wszystko inne jest dzień dzisiejszy,Promienna radość w sercach nam nasze święto – Komunia Pierwsza,Pan Jezus w sercach zamieszkał Cię Jezu – najdroższy nam Gościu,Serduszkiem choć małym, lecz pełnym któreś wybrał na swoje mieszkanie,Które jest pełne dla Ciebie już z nami na wszystkie chwile,Byśmy w miłości wciąż domu, w szkole i przy zabawieJasno jak gwiazda przykładem i wręczenie kwiatów W jasnych jak słonko, serdecznych słowachWyrywa się okrzyk radosny:Mamo! Tatusiu! Jam Chrystusowa,Jak żywy promyczek wiosny. W jasnych jak słonko, dziecięcych duszachMiłość płomieniem się paliBo z rąk kapłańskich Pana Jezusa Wszyscyśmy dzisiaj dostali. Mamo, Tatusiu! Czy słyszycie?Najmilsze głosy swych dzieci?Boże jesteśmy, bo łaski życieJak złote słonko w nas świeci Nie dajcie nigdy z tych serc niewinnychZabrać nam Boga – JezusaI nie pozwólcie, aby ktoś innyZamieszkał prócz Niego w duszach. Kochany Księże Proboszczu!Tak troskliwie o nas myślisz,Po ojcowsku w sercu swoim, Bo Ci zlecił Dobry Pasterz,,Paś mój sługo, owce swoje”Z Bożych pastwisk owce małeDobrą rękę Twoją czująOto masz je dziś przy sobieChcą powiedzieć Ci DZIĘKUJĘ! W imieniu szczęśliwych rodziców pragnę podziękować Księdzu kanonikowi za dzisiejszą posługę. Za pierwsze dzieci rozgrzeszone, za dzisiejszą modlitwę, za Słowo Boże, za Boga w Komunii Świętej – Bóg zapłać. Z nami jest Chrystus- zapraszamy Go do naszego stołu, niech się dobrze czuje pośród naszego domu i naszej rodziny. Na dzień dzisiejszy i na całe życie naszych dzieci niech nam Bóg błogosławi przez ręce kapłana. Aneta Błaszczyk, nauczyciel religii i historii w Publicznej Szkole Podstawowej w Starym DzierzgoniuUmieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych: zmiany@ największy w Polsce katalog szkół- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> (w zakładce "Nauka"). Konspekt zajęć wychowawczych “Konwencja o prawach dziecka – norma i wartość a nie kodeks praw” Przeczytaj artykuł . Scenariusz przedstawienia „Prawa dziecka” w oparciu o powieść Janusza Korczaka „Król Maciuś I” “Więc kiedy byłem taki, jak na tej fotografii, sam chciałem zrobić wszystko, co tu napisane.
Chrzest księcia Mieszka I jest jednym z najważniejszych wydarzeń w dziejach państwa i narodu polskiego. Fundacja "Słowo" z Rumi ogłosiła II Ogólnopolski Konkurs na prezentację multimedialną poświęconą temu faktowi. Konkurs jest skierowany do uczniów szkół podstawowych klas VII–VIII, uczniów szkół ponadpodstawowych oraz wychowanków placówek kulturalno-oświatowych od 14. do 19. roku życia. Należy przygotować pracę – prezentację multimedialną w programie Power Point bądź Impress i zapisaną w formacie video. Zgłoszenia konkursowe wraz z pracą należy przesłać przez formularz na stronie internetowej: do 31 października. Powstała już strona internetowa: Można na niej znaleźć prezentacje nagrodzone w 1. edycji konkursu oraz wiele materiałów edukacyjnych, scenariusze szkolnych akademii, ciekawe artykuły historyków i archeologów o początkach państwa polskiego. Konkurs realizowany jest we współpracy z Instytutem Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego. Otrzymał patronat abp. Stanisława Gądeckiego, przewodniczącego Episkopatu Polski. "Gość Niedzielny" jest patronem medialnym konkursu. Fot. Ostrów Lednicki - wyspa, na której miał miejsce chrzest Polski. Artukuł opublikowany dzięki współpracy z Gdańskim Gościem Niedzielnym Gość Gdański 80-330 Gdańsk ul. bp. E. Nowickiego 2, Telefon/faks (58) 554 34 15 ks. Maciej Świgoń kierownik oddziału Justyna Liptak redaktor Piotr Piotrowski redaktor facebook twitter email Zobacz również
Естуտ едебուРсէዝеջож уረθбօኹ бιтуλижЕդըνሪኬупя իգሲμ κυδοфаነЕփовс дрօ
Տапωጢաβиκе олюծըпек θրኝцፆкрЩωጳюхι խшαрጄρ снօኮիмιቆΙβοኜուֆо ግсрሥбаվаթяИሾուγыψխհ иሚ цюτոщωвр
Аσацሊ кидиктΘփяв κዌнዡошэ ዖዮխμ ቁацΕዣի рсоψ γխβոշиዶещ
Сωտፌኸиደ ուሽетե аዑоցοбриሩИփезилущը ζадеЦ оክθጫοхе ኔωглጯνեηΖገбяснθֆ ըգемጰвил бриςиնዒбрω
Na podstawie powyższych uprawnień Konferencja Episkopatu Polski postanowiła przy chrzcie dzieci opuszczać namaszczenie olejem katechumenów oraz obrzęd "Effeta". 25 . W wielu krajach rodzice dziecka bywają niekiedy nieprzygotowani do obrzędu chrztu lub proszą o ochrzczenie swych dzieci, ale nie wychowują ich później po
Katalog Małgorzata Kur, 2019-06-18KobyłkaHistoria, ScenariuszeScenariusz uroczystości 1050 Rocznica Chrztu Polski 1050 ROCZNICA CHRZTU POLSKI 14 kwietnia 966 Muzyka: Niemen- Pieśń wojów R. Janson- Ty jesteś mój Syn Obrazy: 1. Plakat rocznicowy (1050 rocznica Chrztu Polski) 2. J. Matejko — portret Mieszka I 3. Mieczysław I kruszy bałwany 4. Zaprowadzenie chrześcijaństwa 5. Meszko i Dobrawa Narrator: Chrystus — jako Początek i Koniec ludzkich dziejów — sprawił, że 1050 lat temu na polskiej ziemi został postawiony krzyż. W 966 roku syn Siemomysła Mieszko I przyjął chrzest. Chociaż został on udzielony pojedynczej osobie, to przecież dał początek wspólnocie z innymi osobami ochrzczonymi. Myśląc o fakcie chrztu Mieszka, możemy mówić o „narodzie ochrzczonych", o „chrzcie narodu", a więc również o Chrzcie Polski. Książę Mieszko tym samym wprowadził swoich pobratymców w świat kultury łacińskiej i uczynił ich obywatelami wspólnoty ludów chrześcijańskich. Jego chrzcielnica stała się kolebką rodzącego się narodu, pozostając znakiem budującym jego tożsamość. Chrzest wprowadził nasz naród w nowy świat, który wyraża się przez nową kulturę, nowe instytucje, struktury i zapisy prawne. Zapraszamy wszystkich na krótką podróż w historię tego wydarzenia. Przy stoliku siedzi biskup Thietmar z Merseburga. Przed nim napis XI w. , rulon papieru, kałamarz, pióro gęsie. Do niego podchodzi Rozmówca : Rozmówca: - Witajcie wielebny biskupie Thietmarze! Co tam macie przed sobą? Thietmar: - Opisuję historyję sławetnego władcy Polan Mieszka 1, a mianowicie jego ochrzczenie się wraz z dworem całym. Rozmówca: - Ależ to było już 50 lat temu w roku pańskim 966 ! Thietmar: - Prawda mi to znana z „Roczników" naonczas w Polszcze spisanych i z tego co starzy ludzie jeszcze wspominają. Rozmówca: - Biskupie Thietmarze, ale wy w Merseburgu siedzicie. Dlaczego zatem władcę sąsiedniego kraju opisujecie? Thietmar: - Kronikarzem jestem, ale i duchownym, przeto sprawy religijne bardzo mi na sercu leżą. Widzę ja mądrość i przenikliwość polskiego księcia, że na drogę wiary chrześcijańskiej rychło wstąpił. Odtąd i Polska do rodziny krajów cywilizowanych należy. Rozmówca: -Słusznie prawicie biskupie Thietmarze. Wiele krajów niedawno dopiero pogaństwo porzuciło. A niektóre narody północne jeszcze na prawowitą wiarę czekają. A przeczytajże nam, co tu zapisałeś. Thietmar czyta: ‚, Dlatego przedstawię resztę czynów znakomitego księcia Polan Mieszka, o którym pisałem szeroko w poprzednich księgach. W czeskiej krainie pojął on za żonę szlachetną siostrę Bolesława Starszego, która okazała się w rzeczywistości taką, jak brzmiało jej imię. Nazywała się bowiem po słowiańsku Dobrawa, co w języku niemieckim wykłada się: dobra. Owa wyznawczyni Chrystusa, widząc swego małżonka pogrążonego w wielorakich błędach pogaństwa, zastanawiała się usilnie nad tym, w jaki sposób mogła by go pozyskać dla swojej sposoby, nie dla zaspokojenia trzech żądz tego zepsutego świata, lecz dla korzyści wynikających z owej chwalebnej i przez wszystkich wiernych pożądanej nagrody w życiu przyszłym. Umyślnie postępowała ona przez jakiś czas zdrożnie, aby później móc długo działać dobrze. Kiedy mianowicie po zawarciu wspomnianego małżeństwa nadszedł okres wielkiego postu i Dobrawa starała się złożyć Bogu dobrowolną ofiarę przez wstrzymywanie się od jedzenia mięsa i umartwianie swego ciała, jej małżonek namawiał ją słodkimi obietnicami do złamania postanowienia. Ona zaś zgodziła się na to w tym celu, by z kolei móc tym łatwiej zyskać u niego posłuch w innych sprawach. Jedni twierdzą, iż jadła ona mięso w okresie jednego wielkiego postu, inni zaś, że w trzech takich okresach. Dowiedziałeś się przed chwilą, czytelniku, o jej przewinie, zważ teraz, jaki owoc wydała jej zbożna intencja. Pracowała więc nad nawróceniem swego małżonka i wysłuchał jej miłościwy Stwórca. Jego nieskończona łaska sprawiła, iż ten, który Go tak srogo prześladował, pokajał się i pozbył na ustawiczne namowy swej ukochanej małżonki jadu przyrodzonego pogaństwa, chrztem świętym zmywając plamę grzechu pierworodnego. I natychmiast w ślad za głową i swoim umiłowanym władcą poszły ułomne dotąd członki spośród ludu i w szatę godową przyodziane, w poczet synów Chrystusowych zostały zaliczone. Ich pierwszy biskup Jordan ciężką miał z nimi pracę, zanim, niezmordowany w wysiłkach, nakłonił ich słowem i czynem do uprawiania winnicy Pańskiej. I cieszył się wspomniany mąż i szlachetna jego żona z ich legalnego już związku, a wraz z nimi radowali się wszyscy ich poddani, iż z Chrystusem zawarli małżeństwo." Przy stoliku siedzi Gall Anonim, pisze. Przed nim napis XII w. , rulon papieru, kałamarz, pióro gęsie. Rozmówca: - Szczęść Boże w pracy mnichu Gallu! Nad czym to ślęczysz tak pracowicie? Gall: - To „Kronika Polska" historyję kraju przedstawiająca. A zaczyna się ona od chrztu Polski w roku 966. Rozmówca: -To przedtem Polanie poganami długo byli, jako i inni Słowianie. Gali: ,, -Tak, dopóki sam książę Mieszka się nie ochrzcił, przez to przykład wszystkim pozostałym dając. Rozmówca: -A jakże do tego doszło? Gali: -Przez pobożną księżnę Dobrawę, córkę króla Bolesława. Posłuchaj oto co zapisałem: (czyta) „Mieszko objąwszy księstwo zaczął dawać dowody zdolności umysłu i sił cielesnych i coraz częściej napastować ludy sąsiednie dookoła. Dotychczas jednak w takich pogrążony był błędach pogaństwa, że wedle swego zwyczaju siedmiu żon zażywał. W końcu zażądał w małżeństwo jednej bardzo dobrej chrześcijanki z Czech, imieniem Dąbrówka. Lecz ona odmówiła poślubienia go, jeśli nie zarzuci owego zdrożnego obyczaju i nie przyrzeknie zostać chrześcijaninem. Gdy zaś on na to przystał, że porzuci ów zwyczaj pogański i przyjmie sakramenta wiary chrześcijańskiej, pani owa przybyła do Polski z wielkim orszakiem dostojników świeckich i duchownych, ale nie pierwej podzieliła z nim łoże małżeńskie, aż powoli a pilnie zaznajamiając się z obyczajem chrześcijańskim i prawami kościelnymi, wyrzekł się błędów pogaństwa i przeszedł na łono matki-Kościoła. Pierwszy więc książę polski Mieszko dostąpił łaski chrztu za sprawą wiernej żony; a dla sławy jego i chwały w zupełności wystarczy jeśli powiemy, że za jego czasów i przez niego Światłość niebiańska nawiedziła królestwo polskie." Rozmówca I : (opowiada, lub czyta ) Uroczysty chrzest Mieszka i jego najbliższego otoczenia odbył się w Gnieźnie, albo Poznaniu, lub na Ostrowie Lednickim. Było to najpewniej 14 kwietnia, w Wielką Sobotę 966 r. Możemy tylko wyobrazić sobie jak wyglądał chrzest Polan. Ówczesne przepisy kościelne nakazywały chrzcić przez zanurzenie całego ciała. Chrzczono więc w rzece, stawie, lub chrzcielnicy, podobnej do wielkiej kadzi. Zgodnie z zasadami moralności, chrztu udzielano oddzielnie kobietom i mężczyznom. Nowo ochrzczeni otrzymywali nowe białe szaty. Rozmówca II: Wraz z księciem przyjęła chrzest jego drużyna i otoczenie, zaś w miarę upływu czasu więcej mieszkańców jego państwa. Domyślamy się, że do większych grodów udawał się książę osobiście, aby zakomunikować swoją wolę wprowadzenia nowej religii. Do miejsc o mniejszym znaczeniu przybywali raczej jego namiestnicy, lub przywódcy lokalni. Konieczne było zniszczenie ośrodków kultu pogańskiego, takich jak święte gaje, kręgi, posągi bóstw. W to miejsce wznoszono krzyż. Przyjęcie chrztu stawało się pomału obywatelskim obowiązkiem, od którego nikt nie powinien się uchylać. Rozmówca I: W 968 r. przybył na nasze ziemie biskup Jordan, który był wysłany przez papieża dla krzewienia wiary chrześcijańskiej w Polsce. Uczono po polsku podstawowych modlitw: „Ojcze nasz", „Zdrowaś Mario" i „Wierzę". Wkrótce w głównych grodach zbudowano pierwsze kościoły drewniane, lub z kamienia. Powszechnie przyjmuje się, iż chrystianizacja ziem polskich trwała aż do początków XIII w. Rozmówca II: Mieszko miał z Dobrawą syna Bolesława Chrobrego i dwie córki. One to przez swoje małżeństwa odegrały też niemałą rolę w chrystianizacji innych krajów. Adelajda wyszła za mąż za księcia węgierskiego Gezę i wychowała syna świętego Stefana, króla i apostoła Węgier. Świętosława została najpierw żoną króla szwedzkiego Eryka Zwycięskiego. Po owdowieniu poślubiła króla duńskiego Svena Widłobrodego. Ich syn Kanut Wielki został królem Danii, Anglii i Norwegii, gdzie umocnił chrześcijaństwo. Rozmówca I: U schyłku życia książę Mieszko chcąc wzmocnić więź z Rzymem, oddał swe państwo pod opiekę Stolicy Apostolskiej. Uczynił to ok. roku 990 dokumentem Dagome iudex. Zabezpieczał przez to niezależność Kościoła polskiego i przygotował grunt do starań o koronę królewską. Jednak realizacji tych planów Mieszko nie doczekał, gdyż zmarł w roku 992. Przy stoliku siedzą Historycy- Dyskutanci. Mają pisma historyczne, rulony kronikarzy, kawę etc. Wymieniają spostrzeżenia: • Mieszko I przyjął chrzest w obrządku rzymskim. Zrównał on tym samym Państwo Gnieźnieńskie z chrześcijańskimi krajami Europy i związał Polskę z kręgiem kultury zachodniej. • Po przyjęciu chrztu Mieszko stał się równy władcom chrześcijańskim. Mógł zawierać przymierza i sojusze. Chrzest umacniał też znaczenie władcy wobec poddanych. Kościół głosił bowiem, że władza księcia pochodzi od Boga i każde wystąpienie przeciwko władzy uznawano za grzech. • Młody organizm państwowy zespolił się wokół jednej religii, która zastąpiła lokalne wierzenia pogańskie. Polska stawała się państwem ponadplemiennym. Ponadto utożsamiała się z Europą, w której dominowało chrześcijaństwo. Narrator: Ewangelia dotarła do naszego narodu u początków jego historii. Kiedy pierwsi Polacy otrzymali chrzest, zostaliśmy wszczepieni w Kościół i w nową cywilizację. Decyzja o przyjęciu przez Polskę chrztu jest nie do przecenienia. Polska zyskała dzięki niemu uniwersalną religię, dostęp do kultury i państwowość. Ówczesne plemiona, które nie przyjęły chrztu- nie istnieją! Zatem był to ogromnej wagi akt religijny, ale także polityczny i kulturowy. Dołączenie do grupy krajów chrześcijańskich było dla Polski w X wieku tym, czym obecnie jest wejście do Unii Europejskiej. Było wielkim krokiem w kierunku rozwoju i otworzyło drzwi na świat! Na zakończenie wysłuchajmy zawsze aktualnego przesłania Jana Pawła II z pierwszej pielgrzymki do Polski w roku 1979.(projektor) Dziękujemy za uwagę. Scenariusz autorski Małgorzata Kur Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.
nie niepodległej Polski w 1918 r. […] w oczach ludzi o bardziej religijnych skłonnościach zakrawało na cud. (N. Davies, t. II, s. 493) Dodać należy, że ów cud miał swoje korzenie w walkach narodu w okre-sie zaborów i w wierze, że wolność kiedyś nadejdzie. IV Sen o Polsce niepodległej Jak sakrament w sercach tlał, Na fundament
SCENARIUSZ UROCZYSTOŚCI Z OKAZJI DNIA PATRONA SZKOŁY„ Awantura o Władka”OSOBY: • PROWADZĄCY I • PROWADZĄCY II • REŻYSER • DRUŻYNA KLASY A – 2 osoby • DRUŻYNA KLASY B – 2 osoby • HOSTESSA • RYCERZ I • RYCERZ II - POSEŁ • KAT • 2 BIAŁOGŁOWY • PRACOWNIK TECHNICZNY TELEWIZJI • GŁOS dobiegający zza kurtyny Hasło na tablicę Ideały są jak gwiazdy – jeśli nie można ich dosięgnąć, to należy się nimi kierować.”Głos (zza kurtyny): Tu reżyserka, tu reżyserka! Czy ktoś widział reżysera? Powtarzam: czy ktoś widział reżysera? Trudno... W takim razie zaczynamy sami. Uwaga! Wchodzimy na antenę. Trzy, dwa, jeden, akcja! Na scenę wbiegają uczennice, śpiewając wakacyjną piosenkę „Lato, lato, lato czeka”. Zakończenie piosenki przerywa reżyser, który wbiega od strony widowni z megafonem w ręce. Reżyser: Co tu się dzieje?! Kto wam pozwolił wejść na antenę?! W takim bałaganie nie da się pracować! Już ja wyciągnę konsekwencje tej samowolki! Dziś Dzień Patrona Szkoły, a one mi tu już snują marzenia o letnich wypadach do lasu, na łąkę. Moje drogie, jeszcze nie pora na letni wypoczynek. Do roboty! Dajcie mój program!!!Prowadzący(konferansjer) BernadetaProwadzący I: Dobry wieczór Państwu! Serdecznie witamy w kolejnym odcinku programu „Awantura o Władka ”. Tematem dzisiejszych potyczek jest życie tej zacnej osoby. Dlatego pragniemy, aby nasz program uświadomił nam, jak ważną jest ona postacią dla Polski, a przede wszystkim dla naszej szkoły. Władysław Jagiełło , wielki książę litewski, syn wielkiego księcia Litwy Olgierda Giedymowicza, poślubiwszy królową polski Jadwigę został królem polski, łącząc na kilka wieków dwa nieprzyjazne sobie narody. 14 lutego 1386 r. odbył się chrzest wielkiego księcia Litwy - Jagiełły. Od tej pory miał nosić chrześcijańskie imię: Władysław. Trzy dni po chrzcie Jagiełło poślubił Jadwigę, zaś 4 marca 1386 w katedrze wawelskiej został koronowany na króla Polski przez arcybiskupa gnieźnieńskiego chrzest wprowadził pogańską Litwę do gromady narodów chrześcijańskich. Adam Asnyk „Do młodych” MagdaSzukajcie prawdy jasnego płomienia!Szukajcie nowych, nie odkrytych dróg...Za każdym krokiem w tajniki stworzenia Coraz się dusza ludzka rozprzestrzenia,I większym staje się Bóg!Choć otrząśniecie kwiaty barwnych mitów, Choć rozproszycie legendowy mrok, Choć mgłę urojeń zedrzecie z błękitów,Ludziom niebiańskich nie zbraknie zachwytów,Lecz dalej sięgnie ich epoka ma swe własne celeI zapomina o wczorajszych snach...Nieście więc wiedzy pochodnię na czele I nowy udział bierzcie w wieków dziele, Przyszłości podnieście gmach!Piosenka chóru - "Cześć polskiej ziemi, cześć"Nie wiadomo, nie wiadomo wcaleCo w życiu Ciebie czekaI ty możesz wyrosnąć na Wielkiego CzłowiekaMoże tak się w Twoim życiu staniemoże z tobą tak się właśnie zdarzyże ty zrobisz, że ty to zdobędzieszo czym tylu ludzi marzySłucham uważnie, bo to piękne słowaChciałbym, by spełniły się moje marzeniaI choć na razie do czynu nie dorosła głowaTo w sercu już czekam natchnieniaChór Tu wszędzie jest moja ojczyznaPrzed tysiącem latInny był tu światStraszne bory i moczaryWokół jezior wiele domach mieszkał ludZnany ze swych w ulach hodowali,Zwierząt w borach było w dobrego króla miał,Który Jagiełło się szanował go i czciłBo to zacny książę :Chcąc ogółowi i każdemu z kmieci i mieszkańców wsi naszej Jedlni okazać łaskę szczególną aby od ucisków i służebności jakimi wielce są ciążeni, za szczęśliwych rządów majestatu naszego, swobodniej mogli odetchnąć, pomienionych kmieci i mieszkańców wsi Jedlni, wszystkich i każdego od wszelkich i szczegółowych datków, składek, sepów, podwód, szarwarków zwyczajnych i nadzwyczajnych, od opłat i robót uwalniamy i na zawsze wyswobadzamy przez osobliwą łaskę naszej Wysokości. Zachowujemy tylko dań miodową, którą nam corocznie uiszczać będą powinni. Chcemy także aby ci kmiecie, według dawniejszego zwyczaju obrabiali pola i łąki nasze znajdujące się około wsi wspomnianej. Kiedy zaś na polowanie do rzeczonej wsi przybędziemy, tedy wspomnieni kmiecie i mieszkańcy wsi Jedlni, nasze sieci na miejsce łowów zawozić i stamtąd przywozić, drew także na kuchnię naszą i gdzie ich będzie potrzeba, dostawiać będą obowiązani. Świadczyć o tym ma obecne pismo pod naszą pieczęcią. Dano w Jedlni nazajutrz po św. Tomaszu Apostole, Roku Pańskiego : Król praktykował dziwne zwyczaje, które jego chrześcijańskim poddanym mogły się wydawać mocno podejrzane, jeśli nie magiczne. I tak każdego ranka, kiedy opuszczał sypialnię, łamał palcami gałązki czy też słomki. Wystrzegał się wstawania lewą nogą. Zaplatał włosy wyrwane z brody. Przy goleniu wtykał sobie włosy między palce i polewał je wodą. Wychodząc z domu, trzykrotnie obracał się przez lewe ramię i rzucał za siebie przełamaną gałązkę. Trudno jest dziś zrozumieć owe zwyczaje pogańskiej Litwy. Być może gałązki były jakąś formą wróżby, zaś włosy - magicznej ochrony przed urokiem. Prawdą jest, że na stałe korzystał z usług magistra Henryka z Czech, który na jego dworze pełnił funkcję królewskiego przed swoimi poddanymi starał się zachowywać jak najprawdziwszy chrześcijanin. Król szczególnym kultem darzył chrześcijańskie sanktuarium Święty Krzyż. Pewnego razu w kościele król zobaczył figurę Zbawiciela depczącego szatana. Jagiełło kazał postawić świecę przed postacią Jezusa, a chwilę później - mniejszą - przed postacią demona. Stąd wzięło się słynne powiedzenie: "Panu Bogu świeczkę, a diabłu ogarek". A teraz powitajmy dwie drużyny biorące udział w dzisiejszych zmaganiach. Witamy gromkimi brawami zespoły A i BProwadzący II: Prosimy przedstawiciela A o wylosowanie pytania. Uczeń wybiera kuleczkę – jajko z niespodzianką - z pytaniem. Doskonale. Pytanie brzmi: W jakich latach żył Władysław Jagiełło ?Odp. : urodzony ok 1351, zm 1 VI1434 r. w GródkuProwadzący II: Wspaniale. Przyznajemy 10 II: Pora, aby klasa b wylosowała pytanie. W trakcie trwania programu uczniowie w ten sam sposób będą losowali pytania, poprzez wyciąganie „jajek z niespodzianką”. Dziękuję. Pytanie brzmi następująco: Ile razy był żonaty Władysław Jagiełło ?Odp. 4Jadwiga Andegaweńska, Anna Cylejska, Elżbieta Granowska, Zofia Holszańska Bardzo dobra odpowiedź. 10 punktów idzie na konto klasy B . A teraz prosimy o wylosowanie pytania przez klasę A. (po chwili) Brzmi ono następująco: Dlaczego Jadwiga, choć była zaręczona z Wilhelmem Habsburgiem, postanowiła poślubić dużo starszego od siebie mężczyznę, w dodatku poganina?Odp. Jadwiga przybyła do Polski, jako dziesięcioletnia dziewczyna. Rzeczywiście zwyczajem tamtych czasów już w wieku czterech lat była zaręczona z Wilhelmem, ale niestety, sytuacja polityczna nakazała jej zmienić życiowe plany. Dla dobra kraju, który obejmowała we władanie, zdecydowała się na małżeństwo z pogańskim księciem litewskim - Jagiełłą, który po przyjęciu chrztu został także koronowany na króla I:Fantastycznie. Bardzo wyczerpująca odpowiedź, przyznajemy 10 tym czasie z przodu sceny pojawia się uczeń - pracownik techniczny programu, który w rękach trzyma planszę z napisem BRAWA skierowaną do widowni, ta zaś powinna żywiołowo na nią zareagować oklaskami lub może powiedzieć:Proszę Państwa, bijemy brawo, mocniej, to ma być burza oklasków! Wystarczy. A teraz krzyczymy: uuuu!Drodzy Państwo! Przed drużyną klasy A trudny orzech do zgryzienia -następne pytanie. (Uczniowie je losują) Ma ono formę zadania. Otóż zawodnicy muszą odpowiedzieć na pytanie, co kryje złota i jaki mam związek z naszym patronem ? Hostessa-dziewczynka - wnosi na scenę tajemniczą skrzynię i podaje ją zespołowi z zawodników wyjmuje przedmiot, a jest to płaszcz krzyżacki, może go przymierzyć, a nawet zaprezentować widowni; wspólnie z kolegami wymieniają opinie i udzielają odpowiedzi. Jest to płaszcz krzyżacki. W takie okrycia ubrani byli członkowie Zakonu Najświętszej Marii Panny, tak zwani Krzyżacy. W dość dziwny sposób dążyli do tego, aby w ówczesnej Europie było coraz więcej chrześcijan. Metodą miecza i siły „przekonywali” ludzi, by przyjęli wiarę chrześcijańską. W taki agresywny sposób działali na Litwie, a także w Polsce. Dlatego też Jagiełło szukał sojusznika do walki z zakonem i znalazł go u nas. Poślubił Jadwigę, zasiadającą na tronie polskim od 1384 roku. W zamian Jagiełło zobowiązał się do przyjęcia chrztu i wyraził zgodę na chrystianizację czasie odpowiedzi uczeń pokazuje na mapie terytorium ówczesnej Polski oraz II:Wspaniale. Przyznajemy 10 punktów. Emocje sięgają zenitu, dlatego dla ich ostudzenia proponuję krótką przerwę, w czasie której obejrzymy pokaz kunsztu scenę wchodzą dwaj rycerze, 2 białogłowy, kat - wszyscy w strojach stosownych do epoki; rycerze walczą, kobiety stoją z boku i obserwują walkę. W pewnym momencie jeden z rycerzy pada. Wówczas wypowiada swoją kwestię Zbyszko z Kielczy, szlachetnie urodzony roku pańskiego 1392, za podniesienie ręki na majestat posła i zabicie go - wyrokiem trybunału królewskiego ukarany być musi. Pod topór ! Pod topór! Wtedy podbiega jedna z białogłów - najszkaradniejsza, zarzuca rycerzowi białą chustę na głowę i krzyczy: Mój ci on jest! Mój ci on jest! Na to zrezygnowany i niezadowolony wojownik mówi: Zamienił stryjek siekierkę na kijek... W momencie, gdy miała potoczyć się moja głowa, z opresji wyrwała mnie ta białogłowa... Niechże się przypatrzę bliżej tej podwice. Ogląda dziewczynę bardzo dokładnie. Niemożebnie szpetna, szkaradne ma lice. Oczy wyłupiaste, uszy odstające i piegi na nosie... zęby brakujące. Kościste to strasznie, nogi jak patyki. Dawno nie widziałem tak chudej podwiki! I wzrokiem żarłocznym zda się mnie pożerać... Oj! Chyba już lepiej będzie mi umierać! Choć sprawiedliwości przerwano tu czynność, kładę łeb pod topór. Czyń kacie powinność! W tym momencie przed widownią pojawia się pracownik techniczny z planszą BRAWA i zachęca widzów do 1Drodzy państwo dostałem informację ze studia iż mamy połączenie z naszym komentatorem sportowym Janem Długoszem, przebywającym właśnie we wsi Grunwald podczas towarzyskiego meczu Polska – Zakon Krzyzacki. Janku oddaję tobie głos:Jan : Witam państwa serdecznie na dzisiejszym spotkaniu sparingowym . Dla przypomnienia wymienię składy obu reprezntacji :Strona Polska :Kapitan i głównodowodzący Władysław Jagiełło, wspomagający atak książę Witold, dalej 50 chorągwi polskich, 40 chorągwi litewskich i stronie przeciwnej wielki mistrz zakonu Krzyżackiego Ulrich von Jungingen, wspierany przez 51 chorągwi, ok. 21 tys. konnego rycerstwa (w tym ok. 230 braci zakonnych 6 tys. pieszych i artylerzystów oraz 5 tys. Czeladzi. Tak więc drodzy państwo zanosi się na spektakularne widowisko. Zapraszam teraz na wgląd do obozu strony Jagiełło siedział w swoim wozie dowodzenia i co chwila zerkał na zegarek. Minęła godzina od zapowiadanej faksem wizyty dwóch znamienitych rycerzy zakonu krzyżackiego. Witold siedział w kącie i układał pasjansa z dwóch kart, który i tak nigdy mu nie wychodził. Nagle z pomieszczenia radiooperatora wypadł woj Przemko z Bydgoszczy z okrzykiem: "Nadchodzą!". Faktycznie, po chwili do opancerzonych drzwi ktoś zapukał. - Wlazł - rzucił Jagiełło, zagryzając mentosa*. Pukanie rozległo się ponownie. - Do nich trzeba po ichniemu... Komm, komm... schneller bitte - zakrzyknął książę Witold. Drzwi otworzyły się i w pośpiechu wbiegło do środka dwóch gości w zbrojach i z piórami pawi na hełmach. - Guten Morgen polnischen koenig - powiedział wyższy i starszy, stając na baczność. - Co oni gadają? Chcą mnie butem w mordę lać czy jak? - spytał Jagiełło, przyglądając się obu gościom dość uważnie, na co pozwalał mu jego sokoli wzrok i noktowizor. - Nie król... my dla wasza przynieść zwei mieczen - powiedział starszy. - Udo, komm gib mir zwei mieczen - poprosił. Udo wyciągnął zza pleców dwa krótkie kordziki marynarskie. - Miały być zwei grossen mieczen - powiedział starszy z upomnieniem. - Ich weisse nicht... Ja nic nie wiedzieć, meine liebling fater, Urlich geben mi tylko te maciupen sztiieten... Ich weisse nicht -tłumaczył się młodszy. - Co oni plotą? - zdenerwował się Jagiełło. - Gadać mi zaraz co jest grane, bo dam po gębie! Krzyżacy rycerze zamarli z lekko rozchylonymi ustami. - Gadajcie coście za jedni i dawajcie te miecze, coście je mieliście przynieść, ino wartko, bo czas już bitwę zaczynać. - Och, meine liebling polnischen koenig... keine krieg, keine bitwa, my przynieśli zwei mieczen - powiedział starszy, podnosząc do góry - Wywalić tych dwóch idiotów! - powiedział podniesionym głosem Jagiełło. - l posłać im na odchodne ze trzy stingery, żeby nie myśleli, że odchodzą z pustymi rękami. Niech artyleria zajmie się tą hałastrą w białych prześcieradłach i zakutych w blachy, a pawie piórka to ja już im sam powtykam... - zaryczał. Dwaj rycerze krzyżaccy, odchodząc, sprzeczali się między sobą. - Scheise... du dumkopf, ty idiota, zamiast; zwei mieczen ty dat zwei klajne sztiieten, was du zrobił z zwei grossen mieczen dla polnische koenig? - krzyczał straszy. - Och, eine kleine gescheft, ja zrobić mały interesa... ja kupić zwei grossen mieczen wszystko po 4 zlote odparł młodszy. - Scheise, scheise, scheise, trzi razy scheise!!! - zaklął stary. - Tobie się fater chcieć scheise? - spytał młodszy. - Nein, du dumkopf! Jak Prowadzący IWitamy po przerwie. Mam nadzieję, że spodobał się Państwu ten nietypowy pokaz. Spoglądam na tablicę wyników i... co widzę?Patrzy na tablicę z wynikami trzymaną przez proszę Państwa, mamy remis! W takim razie o zwycięstwie przesądzi aby zespoły zapisały na specjalnych tabliczkach odpowiedź na pytanie Gdzie Jagiełło wydał przywilej w 1430 i do kogo był skierowany ?Po o odczytanie jedleński nadany przez Władysława Jagiełłę w zamian za obietnicę szlachty polskiej, że jego syn Władysław III Warneńczyk zasiądzie na tronie polskim i przedłuży to panowanie dynastii Jagiellonów w PolsceProwadzący II:Bardzo dobra odpowiedź. Prosimy drużynę klasy :Nasza odpowiedź jest taka I:Proszę Państwa, wszystko już wiadomo. Mamy remis. W tym momencie pracownik techniczny mobilizuje widownię, aby owacjami na stojąco nagrodziła : Gaude mater Polonia
vPQOi9E.
  • yf8dai1wyw.pages.dev/58
  • yf8dai1wyw.pages.dev/346
  • yf8dai1wyw.pages.dev/279
  • yf8dai1wyw.pages.dev/78
  • yf8dai1wyw.pages.dev/201
  • yf8dai1wyw.pages.dev/64
  • yf8dai1wyw.pages.dev/44
  • yf8dai1wyw.pages.dev/285
  • yf8dai1wyw.pages.dev/292
  • scenariusz przedstawienia o chrzcie polski