Łatwo się zdania wymienia. Się nie zachwyca, a to coś dobrego. Że znam jakiegoś rapera. Trochę zaczynam myśleć za daleko, codziennie mam ją w DM'ach. Pierwsze spotkanie i doszło do czegoś. Nie chce sam sypiać od teraz. Uh, nie czułem się tak od dawna (tak od dawna) Uh, nie wierzyłem, że się tak da (że się tak da)
Bobby McFerrin, filozof Guy Sorman, medale wdzięczności, gra w kapsle, bułka z salcesonem w sali BHP i akcje edukacyjno-kulturalne w dzielnicach Gdańska - to najważniejsze wydarzenia z okazji 33. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych. Europejskie Centrum Solidarności po raz kolejny patronuje kilkunastu wydarzeniom związanym z kolejną rocznicą podpisania Porozumień Sierpniowych, ale w tym roku będzie też przypominana 25. rocznica strajków w maju i sierpniu 1988 Za każdym razem jestem zachwycony reakcjami ludzi na 31 sierpnia. To jest ta data, która ciągle ludzi inspiruje, bo otworzyła coś pozytywnego - podkreśla Basil Kerski, dyrektor ECS. - Będą rytuały, bo bez nich się nie obędziemy, dlatego także w tym roku spotkamy się pod pomnikiem Poległych Stoczniowców, mam nadzieję, że bez podziałów, ale też mam nadzieję, że będziemy się cieszyć i dobrze bawić na koncercie McFerrin+. Należy jednak pamiętać, że to przeżycie nie byłoby możliwe bez naszej piątej edycji festiwalu Solidarity of Arts, 17 sierpnia wystąpi Bobby McFerrin, który choć zapisał się w historii muzyki piosenką "Don't Worry, Be Happy", to jego działalność artystyczna jest znacznie bogatsza, o czym świadczy choćby 10 nagród Grammy na jego koncie. Wraz z nim na trzech scenach przy Polskiej Filharmonii Bałtyckiej na Ołowiance zobaczymy także Atom String Quartet, Urszulę Dudziak, Laboratorium oraz jeden z najlepszych chórów żeńskich - The Bulgarian Voices - Angelite. W tym roku będziemy też wspominać 14 sierpnia, pierwszy dzień strajku w Stoczni Gdańskiej w 1980 roku. W historycznej sali BHP odbędzie się święto tego miejsca. - 33 lata temu to miejsce zmieniło swoją historię. Przedtem była to sala szkoleń i spotkań partyjnych, która stała się świadkiem podpisania Porozumień Sierpniowych. Chcemy przypomnieć klimat tamtych lat wszystkim mieszkańcom i turystom, to będzie podróż w czasie dla najmłodszych i tych starszych - zapewnia Wojciech Kwidziński, opiekun sali Sali BHP pojawią się elementy wystroju oraz menu charakterystyczne dla okresu PRL-u. Można będzie spróbować słynnej oranżady landrynkowej, czy schrupać bułkę z salcesonem. Dzieci będą miały okazję poznać świat gier i zabaw swoich rodziców, a dorośli cofną się do czasów dzieciństwa. Będzie można wspólnie zagrać w gumę, w kapsle czy pobić rekord w grze komputerowej PacMan. Będzie można też powspominać i obejrzeć bajki i filmy z epoki PRL-u. Wieczorem na scenie ustawionej przy budynku Sali BHP, standardy jazzowe zagra Tomasz Wendt& 14 do 31 sierpnia, tzw. mała solidarność, przeniesie się do kilku dzielnic Gdańska. W Brzeźnie, Nowym Porcie, Oruni, Siedlcach, Stogach oraz dla mieszkańców ulic przy Stoczni Gdańsk - odbędzie się wiele imprez edukacyjno-kulturalnych pod hasłem "Zrozumieć Sierpień". Zaplanowano gry miejskie, malowanie graffiti przez dzieci i młodzież, koncerty, gry miejskie czy galę boksu. Natomiast 30 sierpnia w Dworze Artusa w ramach cyklu "Etyka solidarności" prelekcję wygłosi Guy Sorman, francuski publicysta polityczny i filozof, publikujący na łamach "Le Figaro" i "The Wall Street Journal". Pierwszym gościem w ramach cyklu był w ubiegłym roku ks. Adam Boniecki z "Tygodnika Powszechnego". Także tego samego dnia w Dworze Artusa, już po raz trzeci zostaną wręczone Medale Wdzięczności, odznaczenia przyznawane cudzoziemcom wspierającym Solidarność w latach 80. Laureatami będą: slawista i historyk Daniel Beauvois, działaczka związkowa Francoise Breton-Baluka (oboje z Francji), rosyjski dysydent i pisarz Władimir Bukowski, wydawca, autor prac o literaturze, historii i kulturze środkowoeuropejskiej Francesco Cataluccio z Włoch oraz fotograf Chris Niedenthal z Wielkiej Brytanii, mieszkający od 1998 r. w Polsce. 31 sierpnia czyli w rocznicę popisania Porozumień Sierpniowych, o godz. 10 odbędzie się msza w Kościele Św. Brygidy z udziałem arcybiskupa Sławoja Leszka Głódzia, po której najpierw nastąpi złożenie kwiatów pod pomnikiem ks. prałata Henryka Jankowskiego, a następnie pod Pomnikiem Poległych Stoczniowców. ECS Porozumienia Sierpniowe
32,44 zł. Właścicielem marki "ORANŻADA "FANTAZJA" PRL", jest Zakład Produkcji Spożywczej "BETEX" Jan Kakareko. Kultowy smak Fantazji znają wszyscy. Nasz produkt to doskonała dla osób w każdym wieku oranżada. Nasza hurtownia produkuje napój według starej i sprawdzonej receptury. To propozycja zarówno dla młodych konsumentów, jak
Swoją nazwę zawdzięczała temu, że była podawana w szklanych „musztardówkach”, które sprzedawca jedynie opłukiwał po każdym kliencie. Epidemii jednak nie było, chociaż wiele osób z obrzydzeniem patrzyło na kolejki chętnych do saturatorów; zwłaszcza w upalne dni. Czysta woda sodowa kosztowała na początku 30 gr, potem 50 gr. Za wodę z sokiem płaciło się złotówkę, po podwyżce: o 50 gr więcej. Woda z sieci Pierwsze saturatory w Polsce były sprowadzone zza wschodniej granicy. Były pomalowane najczęściej na niebiesko. Sprzedawcy pobierali wodę z miejskiej sieci wodociągowej - była to zwykła ‚kranówka”. Urządzenie musiało zatem być postawione w pobliżu kranu. Czasami sprzedawca podłączał wąż do hydrantu. Na noc saturator zabierano w bezpieczne miejsce lub przywiązywano łańcuchem do drzewa lub ogrodzenia. Na wyposażeniu był również kolorowy parasol. Sprzedawcą był albo właściciel urządzenia, albo jego dzierżawca. Saturator był bardzo prosty w użyciu. Na dole znajdowała się butla z dwutlenkiem węgla. To on, dodany do wody, robił „bąbelki”, czyli wodę sodową. W Lublinie wodę sodową można było kupić na pl. Litewskim, przy wejściu do Ogrodu Saskiego, na rogu Chopina i Krakowskiego Przedmieścia, na pl. Czechowicza, przy bazarze na Podzamczu, przed wejściem do Bramy Krakowskiej oraz na ul. 1 Maja i przy Bramie Krakowskiej. Lublinianie z nostalgią wspominają wodę sodową z saturatora. - Rodzice zabraniali mi ją kupować - mówi Anna Jankowska z Lublina. - Mówili, że można od tego zachorować, ale kto wtedy słuchał rodziców, jak się chciało pić? Sanepid na bieżąco kontrolował sprzedających wodę z saturatorów. Nigdy nie doszło do jakiejkolwiek epidemii, chociaż warunki sprzedaży były zatrważające. Ludzie byli wówczas chyba bardziej zahartowani, poza tym woda z saturatorów nie była sprzedawana masowo. Urządzenia te produkowała poznańska fabryka Pofamia. Trudno powiedzieć, ile saturatorów było w kraju. Firma już nie istnieje. Splajtowała. Oranżada to jest to W sklepach w PRL-u z kolei królowały gazowane napoje w szklanych butelkach. Nikt wówczas nie słyszał o plastikowych. Najpopularniejsza była oranżada i mandarynka. Później pojawiła się też cytroneta. Napoje były zazwyczaj ciepłe, bo lodówek w sklepach nie było (podobnie jak w podrzędnych barach czy restauracjach). Lady chłodnicze były zarezerwowane głównie dla przystawek. Popularne w lokalach były natomiast tzw. napoje firmowe - była to niegazowana woda z dodatkiem soku owocowego, o smaku najczęściej pomarańczowym. Te napoje były sprzedawane w specjalnych urządzeniach z charakterystycznym przezroczystym kloszem i - co ważne - były w nich schładzane. Napój imperialistów Coca-colę okrzyknięto w czasach PRL-u napojem imperialistów (w latach 60. można się było dowiedzieć, że jest to „stonka ziemniaczana w płynie”) i przez wiele lat nie była powszechnie dostępnym napojem. Jej namiastką była rodzima polo cockta, club cola czy quick cola. Z czasem jednak w Polsce powstały rozlewnie pepsi-coli, chociaż jeszcze na początku lat 90. po pepsi sprzedawaną z żuka (ciepłą zresztą) na giełdzie samochodowej przy ul. Zemborzyckiej ustawiała się długa kolejka. Oryginalna cola czy pepsi była jednak powszechnie serwowana w lepszych lokalach i kosztowała zazwyczaj kilkakrotnie więcej niż „zwykły” napój. W Polsce do koncentratu pepsi, na którą kupiliśmy licencję, dolewano jedynie syrop cukrowy o odpowiednim stężeniu. Co ciekawe, autorką znanego hasła reklamowego: „Coca-cola. To jest to” jest Agnieszka Osiecka. W sklepach można było czasami trafić na prawdziwy rarytas - były to soki owocowe w litrowych butelkach, które większość osób rozrabiała w domu z wodą. Wśród napojów owocowych najpopularniejszy był „Ptyś” i „Kaskada”. Później pojawiły się słynne soki Dodoni w puszkach. Woda na naboje Dużą popularnością cieszyły się również syfony z wodą sodową. Początkowo były sprzedawane w jednorazowych, charakterystycznych butlach, które po opróżnieniu wymieniało się na pełne. Były dostępne nawet w typowych, peerelowskich warzywniakach. Wcześniej napełniano je w specjalnych punktach. Potem w sklepach pojawiły się aluminiowe automaty do wody sodowej (autosyfony), do których trzeba było dokupywać specjalne naboje z CO2, aby samodzielnie robić wodę gazowaną. Pierwsze autosyfony pochodziły z importu, z NRD. Problemem były przed długi czas naboje, które po kupnie często okazywały się puste lub napełnione jedynie częściowo. W latach 70. i na początku 80. wiele prywatnych zakładów produkujących napoje sprzedawało plastikowe woreczki z wodą zabarwioną na żółty lub czerwony kolor, która w smaku przypominała napój pomarańczowy lub cytrynowy. W komplecie była rurka, przez którą można było skosztować tego „specjału”. Pomysł sprzedaży napojów w woreczkach wynikał z faktu, że w kraju po prostu brakowało butelek. Swoich zwolenników miał również „Frument” - produkowany do dzisiaj niegazowany napój o orzeźwiającym, miętowo-jabłkowym smaku. „Złota rosa” - tak z kolei nazwał się gazowany napój o wyjątkowo słodkim smaku. Podobnie jak „Herbavit”. Były również napoje kawowe (mało popularne, w butelkach jak po oranżadzie). Wiele starszych osób z nostalgią wspomina również tak lubiane przez wszystkich oranżady w proszku. Według przepisu należało je wymieszać z wodą. Najlepiej jednak smakowały, kiedy zlizywano się proszek prosto z dłoni lub torebki. Zdarzało się, że właściciel takiej oranżady otwierał torebkę, do której po chwili koledzy wsadzali zaślinione palce. W domu, zwłaszcza podczas niedzielnego obiadu, na stole pojawiał się poczciwy kompot, który i dzisiaj jest w ofercie niektórych barów czy restauracji. I na brak klientów nie narzeka. Picie w kryzysie W czasach kryzysu zdarzało się, że w sklepie nie było nic do picia poza słonawą w smaku wodą stołową. Zdesperowani i spragnieni klienci sięgali wówczas po mlekopodobny wyrób o nazwie „Serwowit”. Był rozlewany w szklane butelki jak do kefiru i miał dość specyficzny smak. Ważne, że gasił pragnienie. Mimo wszystko tylko nieliczni decydowali się na ten napój. Złośliwi twierdzili, że jest to szampan robiony z serwatki. Niedostatki napojów chłodzących były zmorą wielu ekip rządzących w PRL-u. Media często nie zostawiały suchej nitki na uspołecznionym handlu, który zwłaszcza w okresie żniw i upałów nie radził sobie z zaopatrzeniem, tłumacząc to albo brakiem butelek, albo kapsli, lub jednym i drugim. Przed sezonem letnim w całym kraju odbywały się liczne narady, padały deklaracje o dobrym zaopatrzeniu handlu w napoje, a wystarczyło kilkanaście upalnych dni, żeby cały plan spalił na panewce. Trzeba pamiętać, że podstawowe surowce do produkcji napojów, czyli kwasek cytrynowy, cukier, a zwłaszcza CO2 były dzielone według centralnego rozdzielnika. Nic dziwnego, że niektóre gazety w latach 80. - już wiosną - zachęcały czytelników tytułami: „Pij oranżadę, bo latem może nie będzie”. O tym, jak funkcjonowała ówczesna polska gospodarka, świadczy chociażby afera, którą w 1957 r. opisał „Kurier Lubelski”. Dziennikarze w jednym z wydań gazety skrytykowali państwową wytwórnię napojów za opieszałość w produkcji. Ta tłumaczyła, że ma ograniczoną produkcję, gdyż brakuje kapsli. Następnego dnia do redakcji zgłosił się magazynier Lubelskich Zakładów Metalowych, który przyniósł pokaźną paczkę kapsli. Okazało się, że owe kapsle zalegają w ich magazynach, a firma szuka na nie nabywców...Plusem było to, że prawie wszystkie butelki były zwrotne: po mleko szło się z wymytą butlą po poprzednim na wymianę, a dzieci po rodzinnej imprezie mogły sprzedać butelki po alkoholu i oranżadzie i miały na słodycze... To piąta część książki Krzysztofa Załuskiego „Kulinarny Lublin” (projekt zrealizowany w ramach stypendium Prezydenta Miasta Lublin). Kolejny odcinek już za tydzień Opis Oranżada czerwona w proszku z cukrem strzelającym Składniki cukier, cukier strzelający (cukier (3,5%), maltoza, dwutlenek węgla), regulatory kwasowości: kwas cytrynowy, węglan sodu, barwniki: antocyjany, ekstrakt z krokosza barwierskiego, aromat Charakterystyczny neon "Supersam" ze sklepu w Brzeźnie, który wkrótce ma zostać wyburzony, zyska nowe życie. Przestrzenny i podświetlany napis będzie poddany renowacji i zawiśnie jako dekoracja na ul. Elektryków. Nie trafi na śmietnik dzięki lekturze artykułu na Pan Adam Naus prowadzi w Sopocie Loppis Pchli Magazyn, skandynawski sklep vintage. Pod koniec czerwca na przeczytał artykuł, w którym informowaliśmy, że wkrótce rozpocznie się przeprowadzka kultowego sklepu "Supersam" przy ul. Gałczyńskiego w Brzeźnie. Jego uwagę zwrócił charakterystyczny niebieski neon z nazwą sklepu. - Uznałem, że jeśli go nie uratujemy, gdy rozpocznie się wyburzanie budynku napis trafi na jeden ze złomowców - mówi nam pan Adam. - Udało się. Wkrótce neon zyska drugie życie. Osiem niebieskich liter o wysokości 120 cm i szerokości 130 cm każda, ma trafić na ul. Elektryków. Wcześniej napis zostanie poddany renowacji. Na razie jeszcze nie wiadomo, w którym dokładnie miejscu ani kiedy zawiśnie 11-metrowy napis. Dla wielu mieszkańców Brzeźna i fanów ulicznego designu najważniejsze jest, że udało się go ocalić przed Kupiec - już bez swojego charakterystycznego szyldu - został zamknięty w poniedziałek, 18 lipca. Część asortymentu i pracowników przeniosła się na czas budowy nowego budynku przy Gałczyńskiego do pawilonu po dawnym sklepie chemicznym po drugiej stronie ulicy. W 2012 r. drugie życie - również za sprawą artystów - zyskał napis "Sopot" wiszący od lat na peronie dworca kolejowego w kurorcie. Napis od zapomnienia uchronił trójmiejski artysta Jarek Czarnecki. Obecnie kolejowy szyld znajduje się w budynku Nowa Zatoka. xGhtlrT.oranżada w proszku lata 70
